حقوق دینی مسلمانان در مدارس کنیا
کنیا یکی از کشورهای تاثیر گذار در شرق افریقا است که همزیستی مسالمت آمیز در بین پیروان ادیان مختلف در آن بخوبی صورت می گیرد و قانون اساسی این کشور هم تلاش نموده است تا در حد امکان از بروز هر گونه تنش و تبعیض در عرصه های آموزشی و دینی جلوگیری نماید .
مدارس و دانشگاههای متعددی هم در این کشور پراکنده اند که برخی از آنها متعلق به یک دین خاص است و شرائط و مقررات آن دین در آنجا اعمال می شود ولی عموما ، چنین مراکز آموزشی پذیرای دانش آموزان و دانشجویانی از سایر ادیان هستند و همین امر مدیریت آن موسسه را گاهی دچار مشکل می کند .
گاهی در رسانه ها و مطبوعات درج می شود که در دانشگاه و یا مدرسه X برخورد خاصی با نحوه پوشش دانش آموزان و یا عبادت دین خاصی حادث شده است که وزارتخانه و یا دولت را درگیر حل اختلافات اینچنینی می کنند که یکی از این موارد پرونده آکادمی یا مدرسه اشوال بود .
در خبرهای چنین منعکس شد که " مدیریت آکادمی اشوال به دانش آموزان مسلمان اجازه داده است تا پس از حکم دادگاه عالی، نماز ظهر (بعد از ظهر) را در محل مدرسه بخوانند . قاضی جیمز واکیاگا دریافت که سیاستی که در ژانویه 2019 برای ممنوعیت نماز اعمال می کرد ، حقوق قانونی دانش‌آموزان در مورد آزادی مذهب، آموزش و محافظت در برابر تبعیض را نقض می‌کند"
مدیریت مدرسه با استناد به تلاش‌ها برای ارتقای یکپارچگی و انسجام بین دانش‌آموزان از طریق ممانعت از نمایش آشکار اعمال مذهبی، از این سیاست دفاع کرده بود. آنها استدلال می کردند که این سیاست به طور گسترده توسط اکثر والدین پذیرفته شده است و تنها تعداد کمی با آن مخالف بودند با این حال، قاضی واکیاگا حکم داد که در حالی که آزادی مذهبی طبق ماده 32 قانون اساسی می تواند محدود شود، چنین محدودیت هایی باید مطابق با قانون باشد . واکیاگا حکم داد: «تصمیم آکادمی اوشوال در نایروبی مبنی بر ممانعت از اقامه نماز ظهر توسط دانش آموزان مسلمان به طور غیرمستقیم علیه آنها بر اساس مذهبشان تبعیض ایجاد کرد . .
این چالش قانونی توسط محمد خان، یکی از والدین سابق مدرسه آغاز شد، که به دنبال حمایت از حقوق دانش آموزان مسلمان برای عمل به ایمانشان از طریق نمازهای واجب بود. خان استدلال کرد که این ممنوعیت فرصتی برای دانشجویان مسلمان برای انجام وظایف دینی خود را از بین می‌برد . خان فاش کرد که این موضوع برای اولین بار در ماه مه 2018 در یک جلسه والدین مطرح شد، جایی که والدین مسلمان درخواست کردند که به دانش آموزان اجازه داده شود در محوطه دانشگاه نماز بخوانند . مدرسه این پیشنهاد را رد کرد و بعداً «شرایط استمرار تحصیل دانش‌آموزان» را معرفی کرد، که شامل شرایطی بود که به مدیریت اجازه می‌داد تا در صورتی که والدین با اهداف مدرسه به عنوان یک مؤسسه مذهبی تداخل دارند، ثبت‌نام را خاتمه دهد . مدرسه ادعاهای مطرح شده را پذیرفت اما اظهار داشت که شاکیان ، نماینده اقلیتی از جامعه مدرسه هستند . با وجود این، قاضی واکیاگا به این نتیجه رسید که این سیاست مغایر با قانون اساسی است و متوجه شد که این سیاست حقوق دانشجویان مسلمان را نقض می کند. دادگاه به مدرسه دستور داد تا به دانش آموزان اجازه دهد تا نماز خود را در محوطه دانشگاه بخوانند . این موضوع در می 2018 در یک انجمن والدین مطرح شد، اما مدرسه از پذیرش درخواست والدین مسلمان خودداری کرد و درخواست دانش‌آموزان مسلمان را برای نماز خواندن در هر نقطه از محوطه مدرسه رد کرد مکاتبات بعدی بین مدرسه و مدافعان والدین کودکان مسلمان نتیجه ای نداشت و موضع مدرسه این بود که با هیچ دینی رفتار خاصی قائل نیست و نمی توان با دانش آموزان مسلمان رفتار خاصی قائل شد .در ادامه بیان کردند که در بخشنامه‌ای مورخ 12 ژانویه 2019، مدرسه به صورت یک طرفه و بدون مشورت اولیاء، دستورالعمل‌های جدیدی را ارائه کرده است . این قوانین به عنوان دستورالعمل ها و مقررات برای مشارکت همکاری بین مدرسه و والدین شناخته می شدند.
آزادی عبادت یکی از حقوق اساسی است که توسط قانون اساسی کنیا تضمین شده است و هر کنیایی از آن برخوردار است.بنابراین ناراحت کننده است که برخی از مدارس ، دانش آموزان را از حق عمل به اعتقادات مذهبی خود محروم می کنند. این همچنین نقض دستورالعمل وزارت آموزش و پرورش در سال 2022 به مدارس برای اجازه دادن به دانش آموزان برای اقامه نماز و پوشیدن لباس های مذهبی از جمله حجاب، چادر و سربند است.
متأسفانه موارد زیادی وجود داشته است که مدارس علیه برخی از دانش آموزان به دلیل مذهبی که دارند تبعیض قائل شده اند. این نه تنها غیرقانونی است، بلکه نفی یک حق اساسی است که می تواند عواقب جدی برای جوانان مؤمن داشته باشد.
موضوع اجبار دانش آموزان مسلمان در برخی مدارس در سراسر کشور برای شرکت در مراسم کلیسا یا محروم شدن از حق مشروع آنها برای پوشش مذهبی مطابق با اصول اسلامی شاید به سطوح نگران کننده ای رسیده است.
در این گونه مدارس، دانش آموزان از فرصتی برای عمل و بیان دین خود به طرق مختلف از جمله محرومیت از مکان های نماز محروم می شوند و در نتیجه آنها را از نظر دینی و معنوی ناتوان می کند. اگرچه چنین سناریویی ، بر همه مدارس کشور تأثیر نمی گذارد، اما معمولاً در بسیاری از مؤسسات آموزشی که توسط جوامع مذهبی، عمدتاً کلیسای کاتولیک حمایت می شوند، رخ می دهد.
این بحث که دانش‌آموزان مسلمان باید در مراسم کلیسا شرکت کنند، زیرا «مقررات مدرسه» چنین می‌خواهد و دانش‌آموزان باید از مقررات مدرسه پیروی کنند، اساسی ندارد. مدارس مجاز به وضع و اجرای مقررات ناقض آزادی عبادت علیه دانش آموزان مسلمان نیستند. این برخلاف قانون طبیعی و همچنین قانون اساسی کشور است که چنین آزادی اساسی را به رسمیت می شناسد.
برخی دیگر ادعا می کنند چون کلیسا از برخی مدارس حمایت می کند، پس حق دارد دانش آموزانی را که مسیحی نیستند مجبور به شرکت در مراسم کلیسا کند.
این استدلال با توجه به اینکه حتی چنین مدارسی توسط مالیات دهندگانی که هزینه معلمان را پرداخت می کنند، تامین می شود، بی اساس است، که بدون آن چنین مدارسی نمی توانند به طور موثر فعالیت کنند.علاوه بر این، در بسیاری از این مدارس، توسعه زیرساختی از جمله ساخت کلاس های درس و خوابگاه تا حدی توسط مردم از طریق صندوق توسعه حوزه تامین شده است.
از آنجایی که این مدارس مقدار قابل توجهی از بودجه عمومی دریافت می کنند که همه کنیایی ها صرف نظر از مذهبشان به عنوان مالیات پرداخت می کنند، ضروری است که آنها به ارزش های اخلاقی و قانون اساسی مدارا مذهبی، آزادی عبادت و عدم تبعیض بر اساس مذهب یا هر چیز دیگری عمل کنند.
اگر چنین مدارسی تمام فعالیت‌های خود را کاملاً از منابع خود تأمین می‌کردند و خود را منحصراً برای اعضای گروه مذهبی خود طبقه‌بندی می‌کردند، ممکن است این حق را داشته باشند که پذیرش را محدود کنند و همچنین مقررات خود را اعمال کنند. اما اینطور نیست. حقوق آنها برای تحصیل نباید مورد تبعیض قرار گیرد.
قاضی به درستی استدلال مدرسه را رد کرد که این قوانین به منظور تشویق ادغام و انسجام در میان فراگیران برای ترویج برابری است.
بیانیه وزارت در مورد نقض حقوق دینی در مدارس :
RE: نقض حقوق دینی در مدارس
وزارت آموزش و پرورش (MOE) متعهد به ارائه آموزش با کیفیت برای همه کودکان در کنیا است.
در این راستا، وزارتخانه به دستاوردهای مهمی در حصول اطمینان از اینکه هیچ کودکی پشت سر گذاشته یا از تحصیل محروم نمی شود، دست یافته است.
با این حال خاطرنشان می شود که حتی در حالی که دولت منابع بیشتری را برای اطمینان از حضور همه کودکان در مدرسه تخصیص می دهد، تعداد کمی از مدیران و مدیران مدرسه از بهانه های ضعیف برای دور نگه داشتن دانش آموزان از مدارس استفاده می کنند.
به ویژه اشاره شده است که برخی از مدارس حقوق دینی فراگیران را زیر پا می گذارند و از دین به عنوان عاملی برای رد پذیرش یا اخراج دانش آموزان از مدرسه استفاده می کنند. این تخلف معمولاً به شکل زیر است.
الف منع از پوشیدن لباسهای مذهبی مانند حجاب.
ب اجبار دانش آموزان به شرکت در دروس آموزش دینی اسلامی (IRE)، آموزش دینی مسیحی (CRE)، آموزش دینی هندو (HRE).
ج. محروم کردن فراگیران از فرصت به جا آوردن مناسک و نمازهای دینی؛
د عدم تخصیص اتاق ها یا فضاهای عبادت.
ه. اجبار فراگیران به شرکت در مناسک دینی و فعالیت های مغایر با اعتقادات آنها.
نقض حقوق دینی برخلاف قوانین مختلف ملی، کنوانسیون های منطقه ای و بین المللی است. به طور خاص، قانون اساسی کنیا 2010، تصدیق می کند که کنیایی ها به پیشینه های قومی، فرهنگی و مذهبی متنوعی تعلق دارند و قانون اساسی به طور مفصل نیاز به احترام به این تنوع ها را توضیح می دهد.
به ویژه، فصل 4 در منشور حقوق و آزادی های اساسی را اعطا می کند که عبارتند از:
(ط) حق آزادی وجدان، مذهب و عقیده (ماده 32 (1)
(2) حق ابراز عقاید خود از طریق عبادت، تمرین، تعلیم و عبادت (ماده 32 (2)
(iii) هیچکس را نمی توان به دلیل مذهب یا عقیده خود از دسترسی به هیچ مؤسسه، شغل، تسهیلات یا بهره مندی از هر حقی محروم کرد (ماده 32 (3) IV. نمی توان شخص را مجبور به اقدام یا انجام عملی کرد که مغایر با مذهب او است (ماده 32 (4)
علاوه بر این، قانون آموزش پایه 2013 از حقوق کودکان برای دسترسی به آموزش حمایت می کند.
بخش 4 در مورد اصول راهنما در ارائه آموزش و پرورش ارائه می کند.
الف) حق هر کودک از آموزش ابتدایی رایگان و اجباری
ب) حمایت از هر کودک در برابر تبعیض در داخل یا توسط اداره آموزش و پرورش یا مؤسسه آموزشی به هر دلیلی.
نقض حقوق دینی در مدارس تأثیرات منفی بر حفظ صلح و آرامش دارد و برخی دانش آموزان به طور کلی ترک تحصیل می کنند.
وزارت آموزش و پرورش متعهد است که از حقوق دینی دانش‌آموزان محافظت کند و به مدیران مدارس، هیئت‌های مدیریت، حامیان مالی یا هر ذینفع دیگر اجازه نقض این حقوق را نخواهد داد.
منابع :
https://nation.africa/kenya/blogs-opinion/editorials/uphold-students-rights-4852044
https://www.capitalfm.co.ke/lifestyle/2013/03/08/making-a-statement-understanding-the-hijab-part-1/
https://arena.co.ke/ministry-statement-on-violation-of-religious-rights-in-schools/
https://www.africanews.com/2016/09/09/you-can-wear-hijab-to-school-in-kenya-court-rules//
https://www.kulanpost.co.ke/schools-should-stop-trampling-on-the-rights-of-muslim-students/
نظر شما